خواب یک فرآیند طبیعی است که در حین آن فرد دچار کاهش سطح هوشیاری و کاهش نسبی ادراکات حسی و تقریبا غیر فعال شدن عضلات ارادی می گردد و در هر شبانه روز یکبار بطور طبیعی برای هر فرد اتفاق می افتد. خواب مناسب به سلامت و رشد جسمی و فکری کودکان کمک فراوانی می نماید. والدین باید بدانند یک خواب خوب کودکانه چه ویژگی هایی دارد. در ادامه ویژگی های یک خواب خوب کودکانه را بیان می کنیم. با ما همراه باشید.

ویژگی های خواب مناسب کودک چیست؟

خواب فرآیندی است که به کودک فرصت می دهد تا سیستم عصبی، عضلانی و اسکلتی و سیستم ایمنی بدن خود را بازسازی و تقویت نماید. بنابراین خواب کافی برای کودکان از اهمیت بالایی برخوردار است. خواب مناسب در کودکان شرایطی دارد که باید آنها را رعایت نماییم. برنامه‌ریزی زمان‌ خواب، شرایط محیطی اتاق خواب کودک و رفتارها و عادات زمان خواب از عوامل موثر در ایجاد یک خواب راحت هستند.

بهداشت خواب چیست؟

بهداشت خواب به مجموعه رفتارها و عاداتی اطلاق می شود که منجر به خواب خوب کودک در طول شب و هشیاری کامل کودک در طول روز می گردد. رعایت کامل بهداشت خواب در دراز مدت باعث سلامتی کودک و پیشگیری از بیماری های خواب می شود.

آثار عدم رعایت بهداشت خواب در کودکان چیست؟

رعایت نکردن بهداشت خواب کودک آثار و علائمی دارد که به راحتی می توان به کمک آنها بدخوابی کودک را تشخیص داد و از آن جلوگیری نمود. خواب آلودگی در طی روز، بی خوابی کودک در طی شب، مقاومت برای خوابیدن، اضطراب خواب، بیدار شدن های پیاپی در طول خواب، زمان ناکافی خواب، دیر خوابیدن، سخت بیدار شدن هنگام صبح، کج خلقی صبح هنگام، همگی از نشانه های خواب بد در کودکان و یا عدم رعایت بهداشت خواب کودک است.

زمان مناسب خواب کودکان

یک برنامه منظم برای زمان‌ خواب کودک باید به کمک والدین و همکاری کودک برقرار شود. اینکه کودک هر شب در ساعت معینی بخوابد در کنترل فعالیت های بدنی و مغزی او خیلی اثرگذار خواهد بود. در برنامه ریزی زمان خواب کودک یادتان باشد که اصل اول رعایت نظم در خواب کودکان است. در واقع زمان رفتن کودک به رختخواب باید هر شب در ساعت مشخصی صورت بگیرد. برنامه منظم خواب کودک باید هر شب در طی هفته اجرا شود و صرفا در تعطیلات آخر هفته، کودک حق دارد با یک ساعت تاخیر به رختخواب برود. البته در خصوص نوجوانان می توان تا دو ساعت تاخیر را در تعطیلات آخر هفته برای زمان خواب نوجوانان پذیرفت.

قبل از خواب، کودک می بایست لباس مناسب خواب بپوشد، دندان هایش را مسواک بزند و اگر نیاز است فعالیت هایی مثل کتاب خواندن یا قصه خواندن را برایش انجام دهید. قبل از انجام همه این امور مدت زمان لازم برای انجام آنها را بدانید و از کودک بخواهید در زمان مشخص شده اقدام به انجام این کارها نماید تا سر فرصت مناسب و زمان تعیین شده وارد رختخواب خود شود. در واقع کودک نباید مدت زیادی از زمان بیداریش را در رختخواب بگذراند. رختخواب کودک و یا به عبارتی تخت کودک صرفا باید برای خواب او مورد استفاده گردد.

کارهایی که قبل از خواب کودک باید انجام دهید

زمان لازم برای آماده شدن کودک قبل از خواب حدود نیم ساعت می باشد. در این زمان باید تمامی فعالیت های کودک کاهش یابد و او را برای یک خواب آرام، آماده و مهیا نمایید. در زمان قبل از خواب کودک، باید کودک را از فعالیت‌های هیجان‌آور، مشاهده‌ تلویزیون و بازی‌های ویدیویی، ورزش‌های بدنی و فعالیت‌های فیزیکی منع کنیم.

فعالیت هایی که می تواند کمک به یک خواب آرام در کودکان نماید شامل حمام گرفتن با آب گرم، خواندن داستان برای کودکان، همنشینی خانواده همراه با کودک، گوش دادن به موسیقی آرامش بخش، یادآوری خاطرات شیرین کودک همراه با خانواده و دوستانش می باشد. تمامی این فعالیت های در داشتن خواب مناسب کودک بسیار موثر می باشند.

مواد غذایی مناسب خواب کودک

برای کمک به داشتن یک خواب خوب کودکانه بهتر است از غذاهای حاوی تریپتوفان مانند شیر استفاده نماییم. از اسنک های سبک به عنوان میان وعده قبل از خواب کودک می توانید استفاده کنید. کودک را از مصرف مواد حاوی کافئین مانند چای، نوشیدنی های سودا، شکلات و … منع کنید. همچنین مصرف مایعات زیاد، غذاهای حجیم و تنقلات شیرین در ساعات پایانی روز اثرات نامطلوبی بر روی خواب کودک خواهد گذاشت. پس برای تجربه یک خواب راحت، کودک را از آنها دور نمایید.

رختخواب کودک مخصوص خوابیدن اوست

یادتان باشد رختخواب فقط برای خوابیدن کودک است. نباید کودکان در محدوده رختخواب به بازی و غذاخوردن و انجام بازی های کامپیوتری و یا صحبت کردن با تلفن بپردازند. زیرا باید در ذهن و ناخودآگاه کودکان چنین تداعی شود که رختخواب صرفا محل خواب است. در عوض وسایلی که برای کودک ایجاد امنیت و آرامش می‌کند مانند عروسک، اسباب‌ بازی را می‌توان در اختیار او گذاشت.

نتیجه گیری

خواب فرآیندی طبیعی است و در صورتیکه به درستی انجام شود منجر به تقویت سیستم عصبی و عضلانی و فکری کودک شود. خواب مناسب کودکان شرایطی دارد که شامل غذاهای پیش از خواب، زمان ورود به رختخواب، رفتارهای کودک قبل ازخوابیدن و در رختخواب، رعایت بهداشت خواب توسط کودک و والدین و همچنین فضای اتاق خواب کودکان است. والدین باید بدانند که خواب کودکان در وضعیت آنها در فعالیت های روز بعد اثر مستقیم خواهد داشت پس به خواب کودکان دلبند خود اهمیت بدهیم.

مجله کودک توتوتین