اختلال لجبازی در کودکان یا به عبارت دیگر اختلال لجبازی و نافرمانی، معمولا در کودکان کمتر از 5 سال در بیشتر روزهای هفته دیده می شود. در کودکان بیش از 5 سال دفعات رخداد لجبازی بسیار کمتر شده و به حدود 1 تا 2 مرتبه در هفته می رسد. از آنجا که کودک لجباز مهارت برقراری ارتباط با دیگران را به درستی نیاموخته، اقدام به مخالفت و سرکشی و رفتارهای خصمانه نسبت به والدین، خواهر و برادر، معلمین و همکلاسی ها و بطور کل مراجع قدرت می نماید. آثار لجبازی کودکان ممکن است در بزرگسالی به رفتارهای پرخطر و ضد اجتماعی و یا شکست های پی در پی منجر شود. در ادامه خصوصیت کودک لجباز و الگوهای رفتاری مناسب والدین جهت مقابله با لجبازی کودکان را ارائه خواهیم کرد.  

خصوصیات کودک لجباز چیست؟

کودک لجباز نسبت به سایر کودکان کنترل کمتری بر رفتار و هیجان خود دارد و بارها حقوق سایر کودکان را نقض نموده و رفتاری تحریک پذیر، ستیزه جو و خشمگین از خود بروز می دهد. کودکان لجباز اغلب زود عصبانی می شوند، زودرنج و حساس اند. اغلب کودک لجباز از اجرای قوانین و مقررات سرپیچی می کند و تمایل به مشاجره با بزرگتر ها بر سر بهانه های واهی دارد. کودکان دچار اختلال لجبازی و نافرمانی اغلب دیگران را مورد آزار و اذیت عمدی خود قرار می دهند حتی ممکن است دیگران را به دلیل اشتباهات خودشان نیز سرزنش کنند.

تاثیر اختلال لجبازی در کودکان بر محیط خانواده

لجبازی کودک ممکن است منجر به آثار مخرب شدیدی بر وضعیت تحصیلی، ارتباطی و شغلی کودک در آینده و یا سایر اعضای خانواده در وضعیت فعلی گردد. کودک لجباز در فضای خانه و خانواده با رفتار اشتباه والدین خود به مرور عادت می کند که در مقابل قوانین و مقررات بایستد و رفتارهای ساختارشکن از خود بروز دهد. اختلال لجبازی و نافرمانی در سنین بالاتر می تواند منجر به تمایلات بزهکاری و مجرمانه گردد که اصلاح چنین تمایلاتی در بزرگسالی بسیار سخت خواهد بود. کودک لجباز در مدرسه نمی تواند با همکلاسی هایش ارتباط اجتماعی مناسبی برقرار کند و در صورتیکه بر آنان غلبه کند دچار پرخاشگری و در صورت مغلوب شدن دچار روحیه حساس و منزوی خواهد شد.

مراتب مختلف اختلال لجبازی در کودکان

ممکن است کودک لجباز در حالت خفیف این اختلال بسر برد یعنی صرفا در محیط خانه و خانواده رفتارهای لجبازی و نافرمانی از خود نشان دهد و در محیط بیرون از خانه، رفتارهای متفاوتی داشته باشد. این حالت خفیف لجبازی، اگر مورد درمان قرار نگیرد می تواند رشد نموده و به حالات متوسط و شدید تبدیل گردد. در حالت شدید آن فرد لجباز، در تمامی محیط های پیرامون خود رفتارهای لجبازی و نافرمانی را نشان خواهد داد.

شیوع اختلال لجبازی در کودکان پسر و دختر

بر طبق آمار، اختلال لجبازی کودکان در بین پسران شیوع بیشتری نسبت به دختران دارد به ویژه در سنین قبل از نوجوانی این موضوع پر رنگ تر است. اما در سنین پس از نوجوانی میزان توزیع اختلال لجبازی بین پسران و دختران تقریبا یکسان می باشد.

آثار ناشی از اختلال لجبازی کودکان

اختلال لجبازی کودکان ممکن است منجر به بروز مشکلاتی نظیر اختلال شخصیت ضد اجتماعی، اضطراب و افسردگی، مصرف مواد روانگردان و الکل، اختلال ارتباطی و یادگیری و بیش فعالی گردد. کودک لجباز در زندگی آتی خود ممکن است دچار ضعف در یادگیری، برنامه ریزی و مدیریت زمان گردد و همچنین از اعتماد به نفس بسیار پایینی در آینده رنج ببرد. زیرا فرد لجباز در مواجهه با مشکلات و ناکامی ها تحمل بسیار پایینی داشته و به جای یافتن راه حل مناسب به دنبال رفتارهای ساختار شکنانه و خلاف اخلاق اجتماعی می رود.

مجله کودک توتوتین